Ak kaz ayağı, Ak pazı, Sirken (Chenopodium album)

Ak kaz ayağı, Ak pazı, Sirken (Chenopodium album)

Familyası: Chenopodiaceae

İngilizce: Lamb's quarters

Çevre İstekleri; Ağır olmayan, nemli, azotça ve humusça zengin tınlı, tınlı-kumlu toprakları sever. Topraktan bol miktarda bitki besin maddesi çeker, özellikle bahçelerde çok görülür. Tüm dünyaya yayılmış olup, Çukurova’da pamuk, buğday ve bahçe kültürlerinde tespit edilmiştir.

Morfolojisi; Bitki tek yıllık olup, sap önceleri üzerine un serpilmiş gibi tozlu, daha sonra yeşil ancak köşeli, bol dallı dalların üzeri yeşil bazende kırmızımsı çizgili olup, Chenopodium album 2 m kadar büyüyebilir. Ancak uygun olmayan koşullarda boyu 10 cm civarında kalabilir. Yapraklar uzun saplı, kenarları dalgalı, bazende parçalı, 12-85 X 3-55 mm büyüklüğünde, koyu yeşil renkte, oval yada

mekik şeklindedir. Genellikle yapraklar eşit büyüklükte değillerdir. Alt yapraklar genellikle oval, üst yapraklar daha dardır. Çiçekler küçük olup, çiçek demetleri pramiti andırır, beyaz-yeşil renktedirler. Meyve ince bir kabuk ve periant ile tamamen kaplıdır. Tohum yuvarlak, siyah renkte ve 0,7-1,5 mm büyüklüğündedir. Bir bitki yaklaşık 3.000-20.000 tohum oluşturabilir.

Diğer Özellikleri; Genellikle toprağın üst kısımlarındaki (0,5-3 cm) çimlenirsede, kuru ve hafif topraklarda bu derinlik 8 cm’ye kadar ulaşabilir, bunlar 30 yıl kadar çimlenmeden toprakta kalabilirler, optimum çimlenme sıcaklığı 15-25°C’dir (min. 5°C, max. 35-40°C). Ak kazayağının birçok varyeteleri ve biotipleri bulunup, bunların yetiştikleri yere göre yaprak şekilleri farklı olabilir. Dünyanın önemli yabancı otlarından olup, bazı bölgelerde sebze olarak, yada ekmek yapımında kullanılmaktadır (Uygur ve ark.,1986).